Disleksi kelimelerle yaşanan problemlerdir. Kelimelerde problem ve çözümleme özellikle metin okunması durumunda hem doğruluk hem akışkanlık açısından bozulmalar yaratır. Disleksi nadir görülen bir durum olsa da genel hatlarıyla öğrenme güçlüğü değil öğrenme bozukluğudur. Yani konu asla zeka geriliği değildir. Okuma eylemi ilköğretim zamanları ile başlar ve ebeveyn katkıları ile de öğrenme hızı artar. Okuma açısından öğrenme aşamasında kelimelerde problem yaşanması hali disleksidir. Disleksi konusunda bilinçli olmak erken teşhis için büyük önem taşır. Erken yaşta tanı; rehberlik ve destekle önüne geçilebilir bir durumdur.
Disleksi; nörolojik bir durumdur. Kişinin okuma ve yazmasında bazı yönlerden olumsuzluklar yaşanır. Kelimelerin algılanması problem haline gelir. Disleksili bireyler, zeki ve çalışkandır. Sadece kelimeler beyinlerinde farklı işlediği için çözümlemeler, hecelemeler hatta tanımlamalar güçleşir.
1896’da İngiltere’nin Sussex kentinde bir doktor, gelişimsel disleksi olarak bilinen öğrenme bozukluğunun ilk tanımını yayınladı. “Percy F. . . 14 yaşında. W. Pringle Morgan, British Medical Journal’da şöyle yazmıştı: “…her zaman parlak ve zeki bir çocuk olmuştur, oyunlarda hızlıdır ve yaşıtlarından hiçbir şekilde aşağı değildir. Onun en büyük zorluğu, okumayı öğrenememesiydi ve şimdi de öyle.”
Bu kısa girişte Morgan, bir asırdır bilim adamlarının merakını uyandıran ve hüsrana uğratan paradoksu yakaladı: bazı çok zeki insanların okumayı öğrenirken karşılaştıkları derin ve kalıcı zorluklar.
Disleksi Belirtileri Nelerdir?
Disleksi hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilen bir problemdir. Belirtileri yaşa ve problemin derecesine bağlı olarak farklılık gösterir. 2 yaşına kadar cümle kuramamış çocuklar için disleksi tespit edilme riski yüksektir. Doğuştan,doğum öncesinde veya doğum anında disleksi olabilir. Ancak belirtileri ile gün yüzüne çıkması ilkokul dönemlerine rastlar.
- Çok daha yavaş okuma ve yazma durumları yaşanır.
- Okuma ve yazmada akıcılık sağlanmaz
- Okuduğunu anlayamaz, dikkatini toplayamaz.
- Fiziksel aktivite açısından çok daha zayıf olur.
- İfade esnasında mantık hataları oluşumu yaşanır.
- Okuma sorunla birlikte gittikçe yavaşlamaya başlar.
- Yeni kelimeler öğrenmede zorluklar çekilir.
- Tarih ve isimler hatırlanmaz.
- Disleksi rahatsızlığı yetişkin bireylerde de çok daha kapsamlı belirtilerle ortaya çıkar.
- Odaklanmada zorluklar çeker.
- Toplantılara katılamaz.
- Stresten fazlasıyla etkilenir.
- Özgüven eksikliği yaşar.
Disleksi İçin Risk Faktörleri
Disleksi bir öğrenme güçlüğü halidir. Ailede disleksili bireyin olması, erken doğum hali, hamilelik esnasında enfeksiyon hali risk faktörleridir. Disleksi bir zeka geriliği durumu değildir. Sadece sorun okumayla sınırlılık halidir. Okuma esnasında beklenen düzeyde anlarlar çok daha kapsamlı olduğunda eksik kalınır.
Disleksi rahatsızlığı olanlarda tedavinin aslı okuma yeteneğinin geliştirilmesidir. Bunun dışında terapi alınması da kişinin iş ve sosyal hayatında kolaylaştırma sağlar. Disleksi rahatsızlığı olanlar iş toplantılarında konuşulanları ya da yazılanları hızla takip etmediğinden kayıt ederek sonradan dinleme ya da yazma uygulamalarından faydalanma yöntemlerine başvurabilirler.
Diş İmplantı Nedir Nasıl Yapılır? Makalenin devamı…
Disleksili bir birey not almada ve de okumada yavaştır. Genelde rahatsızlık belirtileri çocukluk döneminde gelişme kaydeder. Konuşma gecikmesi olabilir, okuma güçlüğü olabilir. Bu durumu hisseden bir ebeveyn en kısa sürede tedavi aşamasına geçmelidir. Zira tedavi görmeyen çocuk okul hayatı başladığında ayak uydurmada zorlanmaya yaşayacaktır. Disleksisi tedavi edilmeyen bireyde özgüven problemleri, saldırganlık, herkesten kaçma ve uzaklaşma durumları oluşur.
Disleksi Teşhisi Nasıl Olur?
Disleksi teşhisi, birçok belirti olmasına rağmen oldukça zordur. Tam bir tanı için değerlendirmeler ayrıntılıdır. Mesela aile kapsamında bu tür problemlerin varlığı, konuşma becerileri takibi, kelime takibi, konuşma akıcılığı, okuduğunu anlama durumu gibi kriterler dikkate alınır. Sonuçlar uzman tarafından değerlendirilir ve teşhis bu şekilde konulabilir.
Disleksi teşhisi konulan bir çocuksa, bireysel eğitim çok daha yardımcı olur. Çünkü çocukta zeka geriliği yoktur. Kısa sürede kendi yaş grubunun seviyesine yetişir. Eğitim dışında terapist desteği de etkili olacaktır. Terapistin faydası da sosyal hayatında uyum sağlamasıdır.
Disleksi bir hastalık değildir. Bu yanlış bir algıdır. Disleksi gelişimsel anlamda bir bozukluktur. Yaratacağı sorunlar ilaç müdahaleleri ve terapiler ile hafifletilir. Disleksi zamanla geçer mi? sorusuna verilecek cevap okudukça okuma ile ilgili sorunlar azalmaya başlar. Bunu başarabilmek için okumaya istekli olması gereklidir. Disleksili bir birey tehlikeli değildir. Kendi hayatında bazen duygusal bazen de iş kapsamında sorunlar yaşayabilir.
Disleksi bir hastalık değildir ancak kendiliğinden geçen bir bozukluk da değildir. Bir çocuk ya da yetişkin fark etmeksizin müdahale edilmezse hayatının her alanında olumsuzluklar yaşama yaşanır. Destek eğitim programları bu noktada yardımcıdır. Duygusal açıdan da etkilenmeleri hayal kırıklıkları yaşamaları demektir. Kontroller ve hassas davranmak her zaman en iyi dokunuştur.
Yoruma kapalı.